Metamodel
Het metamodel is een verzameling taalpatronen met bijbehorende vragen, die de betekenis van wat gecommuniceerd wordt aan het licht brengen. Processen van onduidelijke taal worden door specifieke vragen opnieuw verbonden aan de zintuigelijke ervaring en de dieptestructuur van een persoon. Het metamodel is het raakvlak tussen de taal en de ervaring. Het leert je als luisteraar hoe te luisteren en hoe te reageren op zowel de vorm als de inhoud. Daardoor wordt communicatie effectiever en preciezer.
Het metamodel gaat in op de drie processen van vervorming (of vertekening), weglating en generalisatie.
- vervorming: een proces waarbij je delen of aspecten van een ervaring verandert. Bijvoorbeeld de uitspraak: “Zij maakt mij ongelukkig.” Je kunt binnen deze oorzaak-gevolg vervorming als coach vragen naar hoe precies het een het ander veroorzaakt, of hoe de ander dat weet.
- weglating: een deel van de informatie is weggelaten, we kiezen slechts een klein gedeelte van alle informatie die ons in de dieptestructuur ter beschikking staat. Bijvoorbeeld de uitspraak: “Nu is het genoeg.” Je kunt als coach vragen naar wie, wat, waar, waarmee, hoe, waarvoor, waarover, etc.
- generalisatie: een enkele ervaring gebruik je als maatstaf voor een hele reeks ervaringen of delen van een ervaring. Bijvoorbeeld de uitspraak: “Er is nooit tijd voor mij.” Je kunt als coach vragen naar een tegenvoorbeeld of het zoeken naar de uitzondering.